در حال ویرایش شیر (خوراکی) (بخش)

== تولید شیر ==
{| class="wikitable" style="float:left;margin-right:1.2em"
|+ده تولیدکنندهٔ اصلی شیر گاو در سال ۲۰۱۰<ref>[http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx Food and Agricultural commodities production – Cow milk, whole, fresh] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110713020710/http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx |date=۱۳ ژوئیه ۲۰۱۱ }}, FAOSTAT, Food And Agricultural Organization of the United Nations. faostat.fao.org. Retrieved on 1 August 2012.</ref>
!کشور!!تولید{{سخ}}(تُن)
|-
| {{flag|US}} || ۸۷٬۴۴۶٬۱۳۰
|-
| {{flag|India}} || ۵۰٬۳۰۰٬۰۰۰
|-
| {{flag|China}} || ۳۶٬۰۳۶٬۰۸۶
|-
| {{flag|Russia}} || ۳۱٬۸۹۵٬۱۰۰
|-
| {{flag|Brazil}} || ۳۱٬۶۶۷٬۶۰۰
|-
| {{flag|Germany}} || ۲۹٬۶۲۸٬۹۰۰
|-
| {{flag|France}} || ۲۳٬۳۰۱٬۲۰۰
|-
| {{flag|New Zealand}} || ۱۷٬۰۱۰٬۵۰۰
|-
| {{flag|United Kingdom}} || ۱۳٬۹۶۰٬۰۰۰
|-
| {{flag|Turkey}} || ۱۲٬۴۸۰٬۱۰۰
|-
|جهان||۵۹۹٬۴۳۸٬۰۰۳
|}
{| class="wikitable" style="float:right;margin-left:1.2em"
|+ده کشور تولیدکنندهٔ اصلی شیر گاومیش در سال ۲۰۱۰<ref>[http://faostat.fao.org/site/569/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor Livestock Production statistics] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110726050603/http://faostat.fao.org/site/569/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor |date=۲۶ ژوئیه ۲۰۱۱ }}, FAOSTAT, Food And Agricultural Organization of the United Nations. faostat.fao.org. Retrieved on 1 August 2012.</ref>
!کشور!!تولید{{سخ}}(تُن)
|-
| {{flag|India}} || ۶۲٬۴۰۰٬۰۰۰
|-
| {{flag|Pakistan}} || ۲۲٬۲۷۹٬۰۰۰
|-
| {{flag|China}} || ۳٬۱۰۰٬۰۰۰
|-
| {{flag|Egypt}} || ۲٬۷۲۵٬۰۰۰
|-
| {{flag|Nepal}} || ۱٬۰۶۶٬۸۷۰
|-
| {{flag|Iran}} || ۲۷۹٬۸۰۰
|-
| {{flag|Myanmar}} || ۲۴۸٬۴۰۰
|-
| {{flag|Italy}} || ۲۱۰٬۲۰۰
|-
| {{flag|Sri Lanka}} || ۴۶٬۹۹۰
|-
| {{flag|Bangladesh}} || ۳۶٬۰۰۰
|-
|جهان|| ۹۲٬۵۱۷٬۲۱۷
|}
[[پرونده:Milk-production-tonnes.png|بندانگشتی|234x234پیکسل|نقشه جهانی تولید شیر بر حسب تن. (۲۰۱۸)<ref name=":0"/>]]
میانگین تولید شیر سالانهٔ جهان در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ حدود ۶۳۵ میلیون تُن بوده‌است. بیشترین شیر در جهان از گاو گرفته می‌شود. سالانه ۵۴۲ میلیون تن شیر گاو در جهان تولید می‌شود که حدود ۸۵ درصد شیر تولیدشده در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد. به‌جز [[جنوب آسیا]] ([[شبه‌قاره هند]] و مناطق همجوار) که تنها ۴۴ درصد کل شیر تولیدی‌شان را از گاو می‌دوشند، در تمام مناطق دیگرِ جهان شیر گاو بیش از ۸۰ درصد کل شیر تولیدشده را تشکیل می‌دهد.

گاومیش تنها حیوان دیگری است که رقم قابل توجهی از تولید شیر در سطح جهانی را به خود اختصاص داده‌است. ۱۱ درصد شیر جهان از گاومیش گرفته می‌شود که این رقم در کشورهای در حال توسعه ۲۳ درصد است. شیر بز ۳٫۴ درصد، گوسفند ۱٫۴ درصد و شتر تنها ۰٫۲ درصد از کل شیر تولید شده در جهان را تشکیل می‌دهند. در جنوب آسیا گاومیش مهم‌ترین منبع تأمین شیر است و ۵۱ درصد کل تولید شیر به این حیوان اختصاص دارد. در شرق و [[جنوب شرقی آسیا]] هم به ویژه [[چین]] که ۷٫۴ درصد از کل شیر از گاومیش گرفته می‌شود و در [[خاورمیانه]] و [[شمال آفریقا]] این رقم ۶٫۸ درصد است.

شیر بز در سطح جهانی تنها ۲٫۱ درصد از کل شیر را تشکیل می‌دهد اما در کشورهای جنوب [[صحرای بزرگ آفریقا|صحرای آفریقا]] که این رقم به ده درصد می‌رسد و همین‌طور در بخش‌های از جنوب و شرق و [[جنوب شرق آسیا]] تولید شیر بز میزان قابل توجهی دارد. شیر گوسفند در خاورمیانه و شمال آفریقا ۸٫۴ درصد از کل شیر تولیدی را تشکیل می‌دهد. در جنوب [[صحرای آفریقا]] هم این رقم ۴٫۸ درصد و در شرق و جنوب [[شرق آسیا]] ۲٫۸ درصد است.

شیر شتر تنها در کشورهای جنوب صحرای آفریقا مقدار قابل ملاحظه‌ای معادل ۴٫۸ درصد دارد و در خاورمیانه و شمال آفریقا هم در مقدار کمتری تولید می‌شود. این در حالی است که در [[کشورهای صنعتی]] و سوسیالیستی سابق بیش از ۹۸ درصد و در [[آمریکای لاتین]] بیش از ۹۹ درصد از کل تولید شیر به شیر گاو اختصاص دارد.<ref>Gerosa and Skoet (2012).[http://www.fao.org/docrep/015/an450e/an450e00.pdf "Milk availability – Trends in production and demand and medium-term outlook"]. FAO, United Nations.</ref>

در روسیه و سوئد از شیر [[گوزن شمالی]] هم استفاده می‌شود. شیر [[اسب]] و [[خر|الاغ]] هم در برخی نقاط جهان، البته در مقدار بسیار ناچیز، استفاده می‌شود.
{{-}}
شیر خوردنی به دو روش UHT , ESL تولید و بسته‌بندی می‌شوند:
روش UHT به صورت فرا دما بوده و روش معقول کارخانجات می‌باشد.
روش ESL به ماندگاری طولانی‌تر و افت کمت کیفیت منتهی می‌شود ولی حدود ۵ درصد ویتامین‌های کمتری دارد.

=== اقتصاد شیر در ایران ===
بنابه گزارشی در [[شهریور ماه]] ۱۳۹۳ اعلام‌شد، شیر در [[ایران]]، گردش مالی ۲۴ هزار میلیارد تومانی دارد، با توجه به اینکه تولید شیر خام ایران ۸ میلیون تن بوده‌است، (البته آمارهای مختلفی در این زمینه وجود دارد)، می‌توان گفت، با قیمت لیتری یک‌هزار و ۵۰۰ تومان، گردش مالی ۲۴ هزار میلیارد تومانی دارد و حدود ۱۲ درصد ارزش نفت صادرات سالانه ایران است. ارزش فرصت‌های شغلی این صنعت بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است و ۹۵ درصد، سرمایه‌گذاری در این بخش نیز توسط [[بخش خصوصی]] انجام شده‌است. صنایع لبنی ایران در دو سال گذشتهٔ پیش از این گزارش، بالاترین [[صادرات]] را داشته‌است، و در دو سال اخیر به صادرات ۷۰۰ میلیون دلاری رسیده‌بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=اخبار - گردش مالی 24 هزار میلیارد تومانی شیر در کشور/حذف تولیدات لبنی ایران از بازار عراق به دلیل موضوع پالم|وبگاه=پایگاه اطلاع‌رسانی صنایع غذایی و کشاورزی ایران|تاریخ=2014-08-31|سال=2014|پیوند=http://www.foodpress.ir/Post.aspx?Id=dd33fbde0d7046cf90737097fc582f13&Title=گردش%20مالی%2024%20هزار%20میلیارد%20تومانی%20شیر%20در%20کشور/حذف%20تولیدات%20لبنی%20ایران%20از%20بازار%20عراق%20به%20دلیل%20موضوع%20پالم|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-08-31}}</ref>