در حال ویرایش بطری

[[پرونده:Genova-bottiglie.jpg|بندانگشتی|چپ|240px|بطری‌های شیشه‌ای [[شراب]].]]
{{برای|بَطِری در فارسی رایج در افغانستان|باتری}}

'''بُطری''' به ظرف درازقامت و گِردی گفته می‌شود که گردن آن از بدنه‌اش باریکتر باشد. جنس بطری‌ها معمولاً از شیشه یا [[پلاستیک]] و گاهی از سفال یا سنگ است و عموماً برای نگهداری مایعات بکار می‌روند. برخی بطری‌ها برای نگهداری مواد شوینده، شامپو، [[لوسیون]]، پاک‌کننده‌ها نیز بکار می‌روند. بطری‌ها به‌طور کلی مصارف دارویی، بهداشتی، آرایشی، شیمیایی و غذایی دارند. دهانه بطری معمولاً با یک [[سرپوش]] یا [[چوب‌پنبه]] بسته می‌شود.

معمولاً انواع بطری‌های مصرف شده را چه شیشه‌ای و چه پلاستیکی، در قسمت‌های ویژه این نوع زباله‌ها جمع‌آوری می‌کنند تا [[بازیافت]] شود.

نگهداری مواد غذایی در بطری شیشه‌ای یا پلاستیکی، بسیار بهداشتی‌تر از نگهداری آن‌ها در ظروف سفالی یا [[بشکه]] بود و با اختراع بطری، خطر ابتلا به انواع آلودگی و [[میکروب]] کاهش یافت. بطری‌های پلاستیکی را از مواد محکمی تهیه می‌کنند که در برابر فشار، مقاوم باشند.

به دلیل حمل و نقل راحت و بهداشتی بودن آن‌ها به سرعت استفاده از بطری شیوع یافت و در بسیاری موارد از آن‌ها استفاده شد.

البته باید توجه داشت مصرف بیش از حد بطری‌های پلاستیکی به طبیعت آسیب می‌رساند.

== تاریخچه ==
در حدود ۱٬۵۰۰ پیش از میلاد، بطری‌های [[شیشه|شیشه‌ای]] برای نخستین بار در [[مصر باستان|مصر]] مورد استفاده قرار گرفت.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=بطری‌های پلاستیکی در مقابل بطری‌های شیشه ای: مزایا و معایب|نشانی=https://star-pet.co/blog/plastic-bottles-vs-glass-bottles|وبگاه=star-pet.com|بازبینی=2023-07-05|کد زبان=en|نام=Mr|نام خانوادگی=Sodmand}}</ref><ref>{{Cite web|last=Rong|first=Xu Gan|last2=Fa|first2=Bao Tong|title=Primitive-Aged Drinking Vessels|url=http://www.sytu.edu.cn/zhgjiu/u7-2.htm|website=Grandiose Survey of Chinese Alcoholic Drinks and Beverages|publisher=Jiangnan University|accessdate=17 October 2013|ref=1|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130120230718/http://www.sytu.edu.cn/zhgjiu/u7-2.htm|archivedate=20 January 2013}}</ref> بسته‌بندی آب در در بطری در بریتانیا با آب [[خوب مقدس، مالورن|چاه مقدس]] در سال ۱۶۲۲ آغاز شد.<ref>{{Cite web|title=Great Malvern Conservation Area: Appraisal and Management Strategy|url=http://www.malvernhills.gov.uk/documents/10558/125552/mhc-planning-dpc-gtmalvernfinalapril08.pdf/8899084b-7fec-4d4b-9d40-18dae5db81f8|website=Malvern Hills District Council: Planning Services|publisher=April 2008|accessdate=22 July 2014|ref=2|page=5|archivedate=12 September 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140912204809/http://www.malvernhills.gov.uk/documents/10558/125552/mhc-planning-dpc-gtmalvernfinalapril08.pdf/8899084b-7fec-4d4b-9d40-18dae5db81f8}}</ref><ref>{{Cite web|title=Parish Website of Malvern Wells|url=https://e-services.worcestershire.gov.uk/MyParish/Welcome.aspx?ParishID=51&PostCode=WR144PR&Prop=5080&partner=mhc&MarriedTo=0|accessdate=2021-09-20|website=e-services.worcestershire.gov.uk}}</ref>

در سال ۱۹۷۳، [[دوپون|دوپونت]] [[ناتانیل ویت (مخترع)|، ناتانیل وایث]]، بطری‌های [[پلی‌اتیلن ترفتالات|پلی اتیلن ترفتالات]] (PET) را به ثبت رساند که اولین بطری پلاستیکی بود که فشار مایعات گازدار را تحمل می‌کرد.<ref>{{Cite web|last=Wyeth|first=Nathaniel|title=Biaxially Oriented Poly (ethylene terephthalate) Bottle|url=http://www.google.com/patents/US3733309|accessdate=12 September 2014|ref=8}}</ref> امروزه پلاستیک PET به دلیل وزن سبک و مقاومت در برابر شکستن، جایگزین شیشه به عنوان ماده ترجیحی برای ظروف بطری شده‌است.<ref>{{Cite web|title=Plastic Packaging Resins|url=http://plastics.americanchemistry.com/Plastic-Resin-Codes-PDF|website=American Chemistry Council|accessdate=23 October 2013|ref=8}}</ref><ref>{{Cite web|title=Frequently Asked Questions|url=http://www.factsonpet.com/frequently-asked-questions/|website=Facts on PET|accessdate=23 October 2013|ref=9}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Welle|first=Frank|date=September 2011|title=Twenty years of PET bottle to bottle recycling—An overview|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0921344911000656|journal=Resources, Conservation and Recycling|language=en|volume=55|issue=11|pages=865–875|doi=10.1016/j.resconrec.2011.04.009}}</ref>

== چند نکته ==
* بطری‌های شیشه‌ای را شیشه هم می‌نامند (برای نمونه شیشه [[نوشابه]]، [[شیشه]] شیر). در زبان عامیانه به بطری، بُطر هم گفته می‌شود.
* واژه بطری از زبان‌های اروپایی به فارسی وارد شده. ریشه این واژه buttis [[زبان لاتین|لاتین]] به معنی بشکه‌است.
* در [[پارسی سره]]، بدان «جامک» گویند.<ref>سرواژهٔ «بطری»، فرهنگ پارسیمان.</ref>
* دربارهٔ بطری‌های شناور حاوی نامه از گمشدگان بر روی [[دریا]] داستان‌های زیادی گفته شده‌است.

== انواع ==

=== بر پایه جنس ===

* [[بطری پلاستیکی]]

* [[بطری شیشه‌ای]]

=== بر پایه نوشیدنی ===

* [[بطری آب]]
* [[بطری آبجو]]
* [[بطری شراب]]

=== بر پایه کاربرد ===

* بطری سبدی
* بطری سرحلقه‌ای
* بطری کاد

== نگارخانه ==
<gallery>
Image:Song Dynasty Porcelain, Lacquerware, Stoneware.jpg|بطری چینی دینگ ظروف چینی (سمت چپ) با رنگدانه آهنی زیر لعاب بی رنگ شفاف، قرن یازدهم، [[دودمان سونگ]]
Image:Glass milk bottles.jpg|بطری‌های شیر شیشه ای قابل استفاده مجدد
File:Yale_bottle.gif|بطری نوشابه یا آبجو "blobtop" پونتیلد، حدوداً ۱۸۵۵
File:Bocksbeutel bottle.jpg|[[Bocksbeutel]] بطری
File:Bouteilles de vin Voleuses-détourées.jpg|دو بطری برای شراب ماس، به نام "دزد"، قرن ۱۸، در [[موزه و کتابخانه گورمه]]، [[بلژیک]]
</gallery>

== جستارهای وابسته ==
* [[بطری‌بازی]]
* [[بطری دو لیتری]]
* [[بطری‌بازکن]]
* [[قمقمه]]
* [[قوطی (بسته‌بندی)|قوطی]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
Wikipedia contributors, "Bottle," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Bottle&oldid=187532842 (accessed January 31, 2008).
{{ویکی‌انبار-رده|Bottles}}

[[رده:بطری| ]]
[[رده:بسته‌بندی خوراک]]
[[رده:بسته‌بندی]]
[[رده:ظرف‌های مایع]]
[[رده:ظرف‌های ویژه نگهداری خوراک]]
[[رده:نوشیدنی‌ها]]